We hadden Mozambique bijna overgeslagen. Alsof het rijden in een Landcruiser door Afrika nog niet eng genoeg was, was het spook van sporadisch geweld en onrust dat na twee decennia burgeroorlog nog steeds aanhield, genoeg om ons een beetje nerveus te maken. Ik ben zo blij dat we dat niet gedaan hebben, en dit is waarom...
We hadden Mozambique bijna overgeslagen. Alsof het rijden in een Landcruiser door Afrika nog niet eng genoeg was, was het spook van sporadisch geweld en onrust dat na twee decennia burgeroorlog nog steeds aanhield, genoeg om ons een beetje nerveus te maken. Ik ben zo blij dat we dat niet gedaan hebben, en dit is waarom...Met drie keer de omvang van het (al enorme!) Krugerpark in Zuid-Afrika is het weinig bekende Niassa Game Reserve in Noord-Mozambique een van de grootste beschermde gebieden van Afrika. Een grote, donkere, bosrijke vlek op de kaart die we tijdens onze reis graag wilden bezoeken. Een van de redenen waarom het bewaard is gebleven, is dat het zo fantastisch afgelegen is. Verstandige mensen zouden erheen vliegen, maar wij hadden weinig andere keus dan te rijden en in ons tempo was het zo'n 12 uur rijden vanaf de dichtstbijzijnde redelijk grote stad.
Niassa en de omliggende regio worden gekenmerkt door enorme, imposante granieten rotspartijen die onverwacht opdoemen uit de vlaktes. Verscholen, en met grote zorg om mensen te vermijden, bevinden zich leeuwen, olifanten, buffels en zelfs wilde honden. Ook de plaatselijke stropers en houthakkers zijn verscholen, een probleem waar de autoriteiten van het Niassa-reservaat constant mee worstelen. De olifanten hier zijn slim en worden daarom zelden gezien.
We droomden ervan deze regio te bezoeken omdat Niassa vlakbij het Selous Game Reserve in Zuid-Tanzania ligt, en er onlangs een corridor tussen beide is aangewezen. Daarbij komen nog het aangrenzende Mikumi NP in het noorden, het Quirimbas NP in het oosten, en een mengelmoes aan andere wildgebieden. Alles bij elkaar zou dit wel eens het grootste stuk wildernis van Afrika kunnen zijn, en het staat op het punt beschermd en als zodanig behandeld te worden – tenminste op papier. Staand op de 'Blue Mountain', een granieten rotsformatie vlakbij het hoofdkwartier van het park, met een magnifiek boslandschap voor je, kun je niet anders dan het gevoel krijgen dat dit ooit het kloppende hart van natuurbehoud in Afrika zou kunnen worden.
Op weg naar het zuiden was Gorongosa onze volgende bestemming. Zenuwachtig staken we de Zambezi over, stopten bij de gebruikelijke politiecontroles en ontweken kuilen in de weg waar een kleine gezinsauto in kon smelten. Ooit een van Afrika's meest iconische safaribestemmingen, maakten jaren van burgeroorlog van Gorongosa een leeg paradijs. Een uitgestrekte groene vlakte, verstoken van grote dieren. Nu, dankzij de gedurfde interventie van de Carr Foundation, herrijst Gorongosa uit de as, klaar om te wedijveren met South Luangwa in Zambia of Mana Pools in Zimbabwe. Het park bruiste van activiteit, toeristen, onderzoekers en parkwachters – het is een opmerkelijk succesverhaal dat een paar decennia geleden ondenkbaar zou zijn geweest.
Mozambique heeft een indrukwekkende kustlijn van 2500 kilometer, dus geen reis zou compleet zijn zonder een verlaten strand te verkennen en het diverse onderwaterleven te verkennen. Dus zetten we koers naar de legendarische Bazaruto-archipel, rolden van de zijkant van een boot en doken onder de golven. Woorden schieten tekort om de overvloed aan onderwaterleven te beschrijven, van duivelsroggen tot zeeschildpadden en van monsterlijke murenen tot een passerende dugong.
Hadden we naar onze angsten geluisterd, dan hadden we Mozambique misschien wel vermeden, en we zouden er alleen maar armer door zijn geworden. Natuurbehoud in Mozambique is als een feniks die herrijst uit de as van een burgeroorlog. De moraal van dit verhaal is dat je een land niet moet beoordelen op wat je in de media hoort. Overal ter wereld leven wilde dieren, die midden in een conflict zitten – en die, net als de menselijke bevolking, proberen te herstellen na het einde van deze conflicten. Waar het veilig is, kan verantwoord toerisme niet alleen bijdragen aan natuurbehoud, maar ook aan de mens.
____________________________________________________________________________________________
Over James:
James Borrell is een natuurbeschermingsbioloog met een passie voor expedities en avontuur. Hij reist momenteel door zuidelijk Afrika op zoek naar succesverhalen op het gebied van natuurbehoud. Met een grote voorliefde voor bossen werken James en Tentsile samen om de wereld optimistischer te maken, één zaailing tegelijk. www.jamesborrell.com
